Historia zegarów

Ludzi od zawsze fascynowało obserwowanie upływającego czasu. Od prehistorii aż po do współczesnych czasów, świat widział ogromną liczbę różnych urządzeń, używanych do pomiaru czasu, które  przeszły ogromną metamorfozę. Zegary słoneczne i zegary wodne były jednymi z pierwszych metod mierzenia upływającego czasu, zanim pod koniec XIII wieku roku został wynaleziony zegar mechaniczny.

Fot 1. Antyczny zegar słoneczny

Wiek XIII-XVI

W 1275 r. w Anglii został wynaleziony pierwszy mechaniczny zegar. Jeden z najstarszych zachowanych zegarów znajduje się w katedrze w Salisbury, ukończonej w 1386 roku. Zegar ten nie ma tarczy i podaje czas, wybijając godziny. W miarę upływu lat kowale nadal budowali zegary z głośnymi dzwonami, które można było usłyszeć w dworach i miasteczkach.

Wiek XVI upowszechnił stosowanie mosiądzu, brązu i srebra zamiast wcześniej stosowanego żelaza. W latach 40. XIV wieku narodził się szwajcarski przemysł zegarmistrzowski, ponieważ reformator John Calvin, zakazał ludziom noszenia biżuterii. To zmuszało jubilerów do nauki innego rzemiosła, zegarmistrzostwa. W 1574 r. powstał pierwszy znany zegarek kieszonkowy, który został wykonany z brązu i przedstawiał motywy religijne.

Fot 2. Zegarek kieszonkowy Petera Henleina.

XVII-XIX wiek

Wahadło

Zegar wahadłowy został opatentowany przez Christiana Huygensa w 1656 roku, ale po raz pierwszy został zbadany w 1602 roku przez Galileusza. Zegar wahadłowy zmniejszał odchylenie w czasie do około 15 sekund dziennie, podczas gdy dokładność ówczesnych zegarków mechanicznych wynosiła 15 minut dziennie. Naukowcy, w tym Izaak Newton, badali wahadło i pomogli dokładnie zmierzyć kształt ziemi dzięki sile ruchu. Z biegiem lat wahadełko było wykorzystywane nie tylko do celów naukowych, ale było również udoskonalone, aby zachować jak najdokładniejszy czas.

Zegarki kieszonkowe

Pierwsze zegarki kieszonkowe produkowane pod koniec XVI wieku pokazywały tylko godzinę, dopiero w 1680 roku dodano wskazówkę pokazującą minuty. Pierwsza wskazówka odmierzająca sekundy pojawiła się dopiero dziesięć lat później, ale nie stała się powszechna  jeszcze przez długi czas. Zegarek kieszonkowy upowszechnił się gdy Karol II z Anglii, wprowadził do ubioru kamizelki. Zegarek był noszony w kieszeni z tego względu jego kształt został spłaszczony a boki zaokrąglone, aby ostre krawędzie nie niszczyły odzieży. Tarczę zegarka pokryto szkłem w 1610 roku po to by chronić ręce przez skaleczeniami.

Fot 3. Szesnastowieczny zegarek kieszonkowy.

Rozwój technologii

W XVII wieku posiadanie zegarka zrobiło się co raz powszechniejsze. Producenci produkowali zegary we wszystkich kształtach i rozmiarach. Małe kieszonkowe oraz duże dekoracyjne zegary stołowe. Dzięki popularyzacji zegarków nastąpił szybki rozwój technologii.  W roku 1770 Abraham- Louis Perrelet stworzył pierwszy zegarek z nakręcanym mechanizmem. Jean-Antoine Lepine stworzył cieńszy mechanizm zegarka w 1770 r., co pozwoliło zegarmistrzom robić cieńsze zegarki, łatwiejsze do umieszczenia w kieszeni.

Fot. 4 Stołowy zegar wieżyczkowy.

 

Masowa produkcja

Wraz z rozwojem technologii w XIX wieku producenci byli w stanie opracować własne systemy do powielania narzędzi i maszyn. Masowa produkcja rozkwitła w Stanach Zjednoczonych, głównie w stanach Massachusetts i Connecticut. Tańsze materiały pozwoliły na masową produkcję zegarków kieszonkowych, które po raz pierwszy były dostępne dla szerszego gron zwykłych ludzi. Masowa produkcja wymagała również zmiany w sposobie nakręcania zegarków kieszonkowych. Od około 1860 roku nakręcanie kluczem zostało zastąpione przez pozbawione klucza uzwojenie. Oznaczało to, że zegarek kieszonkowy był nakręcany poprzez obrócenie koronki

Fot 5. Amerykańska fabryka zegarków.

Zegarki na rękę

Pierwszy zegarek został stworzony w 1812 roku, dla królowej Neapolu. Zegarki na rękę były głównie noszone przez kobiety. Zegarki były podatne na uszkodzenia, dlatego mężczyźni nosili zegarki kieszonkowe. Zegarki na rękę stały się bardziej popularne wśród mężczyzn w wojsku. W 1880 r. Constant Girard z Girard-Perregaux wyprodukował dwa tysiące zegarków dla niemieckich oficerów marynarki wojennej. Brazylijski lotnik Alberto Santos-Dumont szukał zegarka, który pozwoliłby mu trzymać obie ręce na sterze podczas lotów synchronizacyjnych. Poprosił swojego przyjaciela Louisa Cartiera, by stworzył dla niego zegarek. Cartier i jego zegarmistrz Edmond Jaeger opracowali zegarek na rękę Santos, spopularyzowany przez Santosa-Dumonta podczas jego lotów.